DENİZDE İLK YARDIM, HİPOTERMİ
DENİZDE İLK YARDIM, HİPOTERMİ
Her meslekte olduğu gibi denizcilikte de tehlikeli ve ilk yardım gerektiren durumlar mevcuttur. Denizcilikte soğuk ve zorlu hava koşulları sebebiyle meydana gelen kazalardan bir kaçının sonucunda Hipotermi oluşurHipotermi insan vücudunun 37 derece olan normal sıcaklığının 35 derecenin altına düşmesi ile gerçekleşen iç soğuma sonucu meydana gelen rahatsızlıklar grubudur. Soğuktan kaynaklanan bir diğer rahatsızlık ise kısmi donmadır.
Fırtına vb. sebeblerle soğuk havalarda denize düşmüş bir kazazede veya soğuk havada denize düşmüş bir kazazedeyi kurtarmak için hipotermi tedbirlerini almadan denize atlayan diğer bir kişi kısıtlı bir süre içerisinde sudan çıkmama durumunda hipotermi ile karşılaşabilir. Hipotermi tedbirlerini almadan suya atlamış bir kişi kurtaracağı kazazedenin kurtarılma şansını en aza indirdiği gibi kendi hayatını da riske atmaktadır.
Hipotermi belirtileri ( kişinin kendi hissi )
- Vücudun soğuğa karşı olan direncinin tamamen ortadan kalkması.
- Bilinç kaybı.
- His kaybı başlangıcı.
- Büyük ağrılar
- Titreme
Hipotermi belirtileri ( İlk yardımı yapan kişi )
- Bilinç kaybı ve uyku hali.
- Solunumda düzensizlik, yavaş ve kontrolsüz konuşma.
- Düşük nabız, düşük tansiyon.
- Göz bebeklerinin büyümesi.
- Kötü nefes kokusu.
- Aşırı titreme ve kasılma.
- Donuk ve sabit bakışlar.
- Kontrolsüz vücut hareketleri.
- Deride mavimsi bir renk görülmesi
- Vücutta donmaya yakın bölgelerin olması.
Genel olarak bilinci açık ve mantıklı şekilde başından geçenleri anlatan bir kişi dramatik olarak titremesine karşın bütün elbiselerinin çıkarılmasını ve kuru elbiseler ile sıcak bir yerde dinlenmek ister. Bazı durumlarda buna karşı gelebilirler fakat ilk yardımı yapan kişi ıslak kıyafetleri kuruları ile değiştirerek kazazedeyi sıcak bir ortamda dinlendirmelidir.
Yukarıdaki belirtileri tespit ettiğiniz ağır bir hipotermik vaka da ise çoğu zaman kazazedede hiç bir yaşam belirtisi görünmeyebilir. İlk yardımı yapan kişi buna aldanıp tedaviden vazgeçmemelidir. Gerçekleşen kaza raporlarında hiç bir hayat belirtisi göstermeyen kazazedelerden çoğu hayata geri dönmeyi başarmıştır.
Düşük vücut sıcaklığının beyni ve kalbi koruması
Soğuk alan bir vücutta oksijen ve besin alımı azalacağından hayati organlar olan beyin ve kalp belirli bir ölçüde korunacaktır. 20- 30 dakika soğuk suda kalarak hiç bir kalıcı hasar almadan hayata dönen kazazedeleri koruyan etken budur.
Yapılacak ilk yardım
- Hipotermik bir kazazedeye bütün basit masajlar dahil hiç bir şekilde masaj yapılmamalıdır. yapılacak masaj ile canlanan derideki kan ısınarak hayati organ olan kalpteki sıcak kanın ısısının düşmesine ve kalbin ani ısı kaybetmesine yol açacaktır. Sıcak olan kan deride üşümeye sebep olacağından vücut ısısı daha da düşecektir. Bu gibi durumlar ölümle sonuçlanabilir.
- Kazazede sudan çıkartılırken su yüzeyine paralel tutulup sudan aynı paralel şekilde çıkartılmalıdır ( ani kalp rahatsızlıklarına yol açmamak için )
- Hipotermi belirtisi gösteren bir kazazede ilk olarak insan vücudunun normal sıcaklığı seviyesinden üst seviyede olmayacak şekilde soğuktan korunmalıdır.
- Nefes kontrolü yapılmalı ve nefes almıyor ise suni solunum yapılmalıdır.
- Nabzı atmıyor ise kalp masajı yapılmalıdır.
- Hipotermik bir kazazedenin her zaman boğulmuş olma riski de göz önünde bulundurulmalıdır.
- Hayat belirtisi görülmeyen bir kazazede titremesi olan bir kazazededen daha önce ilk yardıma alınmalıdır.
- Kanındaki glikoz miktarı seviyesi en aza inen kazazedelerde aseton kokan kötü bir nefes kokusuna işaret eder, Enerji tükenimi bu sebeple gerçekleşir. Bu tür kazazedelere hiç bir şekilde yiyecek veya içecek verilmemelidir. Bilinci yerinde olan bir kazazedeye ise ılık tatlandırıcı içeren içecekler verilebilir.
Isıtma yöntemleri
Her hangi bir yöntem en iyisi olarak belirlenmemiştir. Esas olan konu kazazedenin soğuktan korunarak iç ısınmanın yavaşça sağlanmasıdır.
- Suda ısıtma yöntemi
Bu ısıtma yönteminde kazazede ısıtılmaya ilk olarak ısı kaybının en yoğun noktası olan el ve ayaklardan başlanır. 37 derece sıcaklığındaki suda el ve ayakları suya daldırarak 3 dakika civarında uygulanır. Ardından suyun sıcaklığı 42-44 derece olan banyo suyu sıcaklığına çıkartılır. Suyun sıcaklığı sıklıkla ölçülerek sabit kalması sağlanmalıdır. Kazazedenin şuuru yerine gelene kadar bu işleme devam edilmelidir. Bu uygulamadan sonra kazazede havlu ile nazikçe kurulanmalı ve oda sıcaklığına taşınarak battaniyelere sarılıp yatırılmalıdır.- Battaniye ile yavaş ısıtma yöntemi
Su ile ısıtma yapılamadığında battaniye ile yavaş ısıtma yöntemi uygulanmalıdır. Kazazede bir banyoya götürülemediğinde veya götürülmek üzere beklediğinde yapılmalıdır. Bu yöntemde kazazede kendi vücut ısısı ile ısınır. Kazazede önceden ısıtılmamış battaniyelere sarılır ve vücut ısısı vücut içinde korunarak yavaşça yükselmesi sağlanır. Battaniye kesinlikle ısıtılmamalıdır eğer ısıtmayı önceden ısıtılmış bir battaniye ile denersek kazazedenin derisinde sağlayacağımız ısınma damarların açılmasına yol açacaktır ve hayati organlardaki son sıcak kanın deriye hareket etmesini sağlayarak kazazedenin ölümüne yol açacaktır. Eğer ilk yardım odada yapılıyor ise oda sıcaklığı 20-22 derece arasında olmalıdır. Kazazede yalıtkan battaniyelere sarılmadan önce buhardan oluşan soğumayı engellemek için naylon veya çarşafa sarılması gerekmektedir. Başı örtülmeli fakat yüzü açık bırakılmalıdır. Şuuru açılana kadar gözetim altında olması gereken kazazedeye daha sonra ılık tatlandırılmış içecekler verilebilir.- Bahriyeli yöntemi
Bu yöntem üşümüş, bitkin durumda ve bilinci açık olan kazazedelerde uygulanmaktadır. Battaniyeye sarılı kazazede yarı meyilli pozisyonda oturtularak 20-22 derece oda sıcaklığında elleri ve ayakları 42-44 derece sıcaklığındaki suya daldırılarak uygulanır. Kazazedenin yüzü açık başı ise örtülü tutulmalıdır. Ellerin ve ayakların daldırıldığı suyun sıcaklığı sabit tutulmalıdır. Kazazede kendine geldiğinde naylon veya çarşaf ile sarılarak elleri ve ayakları da içine alacak şekilde tekrar battaniyeye sarılır bu uygulama dikkatli şekilde ve ısı kaybına yol açmayacak şekilde yapılmalıdır. Bu uygulamada 2 adet yün battaniye kullanılması önerilmektedir. Kazazede tamamen iyileşene kadar kesinlikle sıcakla karşılaştırılmamalıdır. Kendine geldiğinde ılık tatlandırılmış içecekler verilebilir.
- Tedavide alkol etkisi
Hipotermi tedavisinde alkolün yeri yoktur.Alkol vücudun ısıya olan duyarlılığını azaltarak vücudun ısı üretmek için gösterdiği tepki olan titremeyi engelleyecektir. Damarların genişlemesine yol açan alkol hayati organların çevresinde kalan son sıcak kanın da damarlara yayılmasını sağlayacak ve kazazedenin durumunun kötüleşmesine yol açacaktır. Kazazedeye alkol içirmek diğer riskli yöntemler kadar tehlikelidir.
- Vücut ısısı ile ısıtma yöntemi
Bu yöntemde kazazede bir ısı koruyucu tulum içinde sağlıklı bir insanın vücudu ile temas ettirilerek ısıtılır.
Hipotermiye karşı alınması gereken tedbirler
Gemiyi terk veya suya atlama durumunda hipotermi, denizde canlı kalabilme ve can kurtarabilme amaçlı alınması gereken önemli tedbirler bulunmaktadır.
- Isı kaybını en aza indirmek için baş, boyun, el ve ayak kısımları sıkı olmak kaydıyla yünlü ve polibrilen kıyafetler giyilmelidir.
- Su geçirmez, soğuktan koruyucu kıyafet var ise bu yünlü kıyafetlerin üzerine giyilmelidir.
- Can yeleği giyilmelidir.
- Kusmadan dolayı oluşacak ısı kaybını önlemek için can salına binmeden hap alınmalıdır.
- Can salına kuru bir şekilde suya girmeden binilmelidir.
- Atlamak zorunda kalındığında 5 metreden yüksek bölgeden suya atlanmamalıdır.
- Aniden suya girmek yerine vücudun yavaşca suya daldırılması tercih edilmelidir. Soğuk suya aniden dalış şok sebebi ile ölüme yol açabilir. Aniden suya dalış nefes alma düzenini bozacağından akciğerlere su girmesine neden olabilir.
- Paniğe kapılmayınız, soğuk su titreme ve büyük ağrılara yol açabilir fakat bunlar vücudun normal tepkileridir.
- Mümkün olduğunca yüzmekten kaçınılmalıdır. Eğer rahatlıkla yüzülebilecek bir mesafedeki can salı vb. kurtarma araçlarına yüzülmeyecek ise yüzmekten kaçınılmalıdır. Yüzme esnasında kıyafetler arasındaki vücut ısısı yardımıyla ısınan su dışarı kaçacak ve ani ısı kaybına yol açacaktır. Hareket eden kollar ve bacaklar vücut merkezindeki sıcak kanı vücudun dış katına göndereceğinden ani ısı kaybına yol açacaktır. Bu nedenle mümkün olduğu kadar sakin olup yardım beklemek en faydalı harekettir.
- Vücudun ısı kaybetmesi pozisyonumuza da bağlıdır. Dirsekler yan tarafta kollar can yeleğinin önünde buluşmuş şekilde ayak hareketleri ile yüzülmelidir. Baş ve boyun bölgesi mümkün olduğunca suyun dışında tutulmalıdır.
- Suda vücut ısısını korumanın bir başka yolu sudaki kazazedeleri bir araya gelip bir yumak oluşturarak vücut ısılarını korumalarıdır.
- Rüzgarın ısı kaybını arttırıcı özelliğine karşı tedbir alınmalıdır. Can salına çıkan bir kazazede kendisini rüzgardan korumalıdır.
- Vücudun ısı kaybı suda karadakinden çok daha hızlı gerçekleşmektedir. Mümkün olduğu en kısa sürede bir can salı veya kurtarma botuna çıkmaya çalışılmalıdır.
- Morali yüksek yaşama arzusu canlı tutulmalıdır. Bu hayatta kalma sürenizi arttıracak ve kurtarılmanıza sebep olacaktır.
ÖNEMLİ
- Kazazedenin ıslak giysileri kazazedeyi sarsmadan makasla kesilerek çıkartılmalıdır.
- İçecek veya yiyecek kesinlikle verilmemelidir.
- Alkol kesinlikle verilmemelidir.
- Masaj kesinlikle yapılmamalıdır.
- Mümkünse yüz maskesi ile ılık oksijen verilebilir.
- Kusma durumuna hazırlıklı olunmalı ve başı yana çevrilmelidir.
Hipotermik bir kazazede tamamen iyileşene kadar kesinlikle sıcak bir ortama sokulmamalıdır. Bu süreç hipoterminin derecesine göre 3-4 hatta 7 günü bulabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder