DENİZDE EMNİYET, TEKNEYİ TERK ETME PROSEDÜRÜ

DENİZDE EMNİYET, TEKNEYİ TERK ETME PROSEDÜRÜ

Denizciliğin ve teknelerin gelişmesine rağmen karşı karşıya kalınan bazı durumlar vardır ki tekneyi güvenli veya aniden terk etmek zorunda kalırız. Bu gibi durumlarda soğukkanlı olmak ve bilinçli hareket etmek oldukça önemlidir.

Tekneyi terk etme esnasında ölüm korkusu sebebiyle oluşan panik hali beraberinde disiplinsiz bir terk etme organizasyonuna yol açar. Kontrolsüz şekilde denize atlamak, kontrolsüz şekilde can salının bakmadan denize atılması o esnada gemiyi terk etmeye çalışan diğer personel veya yolcuların hayatlarını tehlikeye atabilir. Bilinçli ve organize şekilde uygulanan bir terk etme prosedürü hem can kaybını azaltacak hemde denizde canlı kalabilme açısından yeterli teçhizatı yanınıza alabilme fırsatını doğuracaktır.
Panik hali ile kendini kaybeden kişi hem kendini hemde onu kurtarmak isteyen personelin hayatını riske atmaktadır. Gemilerde terk etme prosedürü bir zincir halinde işlediğinden zincirin halkalarından birinin kopması hem zaman hemde ekipman yönünden büyük kayıplara yol açarak teknenin zamanında terk edilip yeterli uzaklığa ulaşılmasını zorlaştıracaktır.

Bir teknede tekneyi terk emrini sadece kaptan verebilir. Bu kararı geri alması doğru değildir. Tekne sizi terk etmedikçe siz tekneyi terk etmeyin sözü unutulmamalıdır. 

DENİZE ÇIKMADAN ÖNCE

Karşılaşılan durum karşısında yapılacaklar dikkat içerisinde öncesinden koordine edilmiş olmalıdır. Kıyı seyri yapan yelkenli teknelerde bu koordinasyon genelde öncesinde değil olay gerçekleşirken oluşturulmaya çalışılır.

Olay esnasında sağlanmaya çalışılan koordinasyon zaman kaybına yol açarak panik ortamının oluşmasını sağlayacaktır.

Bu sebeple liman çıkışlarının öncesinde teknede bulunan ve denizcilik tecrübesi olmayan kişilere kısa bir eğitim konuşması yapılmalıdır. Ekipmanlar tanıtılmalıdır.

Teknede denize çıkmaya hazır olan insanlar psikolojik olarak tatil düşüncesinde olacaktır.  Amatör denizcilik tam da burada en kritik sınavlarından birisini vermektedir.

Bir kaptan teknesini seyre hazırlamalı ve seyir esnasında teknede bulunacak kişileri birkaç soru ile tanımalıdır.

• Her hangi bir hastalığınız veya arı sokması gibi alerjileriniz var mı?

• Yüzme biliyor musunuz?

• Daha önce bu tarz bir seyahate çıktınız mı?

Bu sorular ile teknede bulunacak kişiler hakkında az da olsa bilgi sahibi olabiliriz. 

Önemli 

Eğer bir kaptan teknede bulunan kişilere tekneyi komuta edebildiğini, yelkeni iyi bildiğini kanıtlama psikolojisine kapılıp tekne üzerindeki kişiler ile sadece tatilin keyfi hususunda diyalog kuruyor ise amatör denizcilikte yapılan en büyük yanlışı yapıyordur.

Amatör denizcilik belgesi yolcu taşıma yetkisi vermez!!!

Yolcu; deniz ve denizcilik hakkında bilgi sahibi olması beklenmeyen kişi olarak tanımlanır.

Bu yüzden amatör denizcilikte bu büyük hata sıkça yaşanmaktadır. Tekneye gelen kişilerin deniz ve denizcilik bilgisi olup olmadığı sorgulanmadan alınan her risk tatil için çıkılan yolculuğu tehlikeli bir hale getirebilmektedir.

Sorulan sorular yolcuları tedirgin etmeyecek tam aksine kaptanın bilgi ile donanımlı olduğunu her kişiye göstererek kaptana olan güveni arttıracaktır.

Kaptan; Deniz aracını bir noktadan diğer bir noktaya sevk ve idare eden kişidir.

Burada idare etmek sevkten çok daha önemli ve zordur…

Denizcilikte egoya yer yoktur. Denizle şaka olmaz…

Denizcilik tamamen bilgi ve deneyim tabanına dayanır. Ne kadar iyi bilirseniz ve bu bilgiyi ne kadar iyi aktarırsanız seyir o kadar keyifli ve güvenli hale gelecektir.

Teknenizde 6 kişiden bir tanesi yüzme biliyor musunuz sorusuna ortamdan çekinerek evet cevabını verebilir. Bu yüzden seyir esnasında kişilerin hal ve hareketlerini gözetleyerek gerekli özel müdahale yapılmalı ve kişi rahatlatılmalıdır.

Yaşanmış Olay

Rotamız Atina, 8 kişi ile başladığımız seyirde yüzme bildiğini söyleyen bir arkadaşımızın seyir esnasında oturduğu yerde hiç rahat olmadığını iki eliyle sıkıca tutunduğunu, hareket etmekten kaçındığını ve hiç diyalog kurmadığını tespit ettik.

Uygun ortamı yaratarak bire bir kurduğumuz diyalogla yüzme bilmediğini öğrendik. Bunun bu seyri gerçekleştirmesini engellemeyeceğini tekrar belirterek kendisini dümen tutmaya davet ettik ve emniyet kuşağı ile tekneye bağlanmasını sağladık. Arkadaşımızı o içinde bulunduğu psikolojiden çıkartarak ekibin bir parçası haline getirdik.  Bu idare etmeye bir örnektir.

Uluslar arası ticari yük gemilerinde bütün personel sıkı bir eğitim ve uygulamalı bir sınavın ardından  gemiye katılır ve her ay düzenli tatbikat altında denetlenir. Yanı gemi kaptanının seyri idare etmesi amatör denizcinin idare etmesinden daha kolaydır. Bilgili ve denetlenen personel ile çalışma avantajları vardır. 

TERK ETMEDEN ÖNCE

Tehlike Çağrısının yayınlanması

Karşılaşılan durumda can veya mal tehlikesi tehlike çağrısının gönderilmesi ilk kuraldır.

Kanal 16 dan yapılacaktır…

Tehlike Çağrısının Yayınlanması

1. MAYDAY – MAYDAY – MAYDAY

2. BURASI YELKENLİ TEKNE HARE – BURASI YELKENLİ TEKNE HARE – BURASI YELKENLİ TEKNE HARE

3. TEKNE SU ALIYOR.

4. MAYDAY

5. BURASI YELKENLİ TEKNE HARE, TÜRK BAYRAKLI BAĞLAMA LİMANI TUZLA İSTANBUL

6. KOORDİNATLAR VERİLİR.

7. YELKENLİ TEKNE, TEKNEMİZ SU ALIYOR KURTARMA TALEP EDİYORUZ.

8. TEKNEDE 7 KİŞİ BULUNMAKTAYIZ YARALI YOK.

Tehlike Çağrısının Alınması

Kanal 16 dan duyulan MAYDAY sözcüğünün ardından telsiz meşgul edilmeden yayının devamı dinlenerek hareket edilmelidir.

Yayını alan her tekne yardım etmekle yükümlüdür.

Tehlike çağrısını alan her tekne alındı onayını vermeden önce kısa bir süre beklemelidir. Bu süre içerisinde SAHİL GÜVENLİK tarafından gelecek alındı onayı gelmez ise çağrıyı alan tekne tarafından alındı onayı verilmelidir.

Terk Etmeye Hazırlanma

Yardım talebinin yapılmasının ardından gelecek yardımı beklerken tekneyi terk etme durumu için hazırlık yapılmalıdır.

•  Can Salı tekneyi terk etmek için hazırlanmalıdır.

•  Suyun soğukluğu göz önüne alınarak doğru şekilde giyinilmelidir.

•  Sıcak tutan yünlü kıyafetler çok kat olarak giyilmelidir.

•  El ve baş bölgesi eldiven ve bere ile soğuktan korunmalıdır.

•  En dış katta su geçirmez bir yağmurluk veya mont giyilmelidir.

•  Can yeleği donatılmalıdır.

Çok kıyafet giymek sizi batırmaz aksine kıyafetler arasında sıkışan hava hem ısınızı korur hem de can yeleğinin sizi yüzdürmesine yardımcı olur.

Suya Atlamadan Önce

•  İçebildiğiniz kadar fazla su içmeye çalışmalıdır.

•  Fazladan gıda ve soğuktan koruyucu ekipman alınmalıdır.

•  Mümkünse tekne suya atlayarak değil kuru şekilde can salına binilerek terk edilmelidir.

•  Atlamak zorunda kalınırsa çivileme pozisyonunda ayak bilekleri üst üste gelecek şekilde birleştirilir kollar göğüs seviyesinde çapraz olarak birleştirilir boyun dik şekilde ileriye bakar şekilde atlanmalıdır.

•  Denize atlamak zorunda kalınırsa baş veya kıç bölümünden atlanmalıdır.

•  Atlamaya hazırlandığımız yer 5 metre den yüksekse kollar göğüs üzerinde çapraz hale getirilerek can yeleği omuzlardan kavranarak atlanmalıdır

•  Engellere takılmamak için mümkün olduğu kadar ileriye atlanmalıdır.

•  Şişirilebilen can yeleği ile atlayacaksak can yeleğini atladıktan sonra şişirmeliyiz.

•  Atladıktan sonra çevreyi kontrol edip diğer kişileri tespit etmeli ve yüzerek güvenli alana ulaşılmalıdır.

•  Teknenin yan yatması durumunda yüksek bölümden aşağıya doğru atlanmamalıdır. Çarparak yaralanma riski olduğundan uygun bir yere ulaşılarak atlanmalıdır.

•  6 metreden daha yüksek yerlerden atlamaktan kaçınılmalıdır.

•  Su yüzeyinde yangın olması ve bu yangının tekneyi çevrelemesi durumunda can yeleği ve ayakkabılar çıkartılarak çivileme pozisyonda alevin içine atlanmalıdır. Atlamadan önce derin bir nefes alınarak burun ve gözler kapatılmalıdır. Su altından yüzmeye hazır olunmalıdır.

Suya Atladıktan Sonra

•  Yüzeyde akaryakıt bulunması veya yangın durumunda su altından su yüzeyi gözetlenerek yüzülmeli ve temiz bir bölge tespit edilerek su yüzeyine çıkılmalıdır.

•  Yüzeyde akaryakıt bulunuyorsa ve su altından yüzemiyorsak kollarımızı önümüzdeki suyu temizleyecek şekilde çırparak yüzülmelidir.

•  Sağlıklı düşünmeye çalışıp paniğe kapılmaktan kaçınılmalıdır.

•  Suyun dışında kalmaya çalışılmalıdır.

•  Sesli ve ışıklı işaret vererek yer belli edilmelidir.

•  Su altından yüzüp diğer kazazedelerin bulunduğu ortamdan su yüzüne çıkılmamalıdır. Kazazedeler önlerine aniden çıkan cisimlere aniden tepki verebilirler.

•  Diğer kazazedelere doğru yüzüp grup halinde bir arada kalınmalıdır.

•  can yelekleri birbirine bağlanmalıdır.

•  Kesinlikle gereksiz yere yüzmekten kaçınılmalıdır.

•  Isı kaybını önlemek için vücut bitişik hale getirilmelidir.

Teknenin oluşturduğu tehlikeler.

Batan bir tekne terk edildikten sonra tekneden uzaklaşmak oluşacak tehlikelerden korunmamıza olanak sağlayacaktır. Ortalama 1/4 mil olan Uzaklaşma mesafesi teknenin büyüklüğüne ve tipine göre değişiklik gösterir.

 Girdap

Tekne batarken içindeki boş hacmin aniden su dolması sebebi ile bir girdap oluşturur. Girdap etraftaki cisimleri suyun içine çeker. Bu yüzden tekne terkedildikten sonra tekneden uzaklaşılmalıdır.

Tehlikeli girdaplar kargo gemileri ve yolcu gemileri gibi büyük tonajlı, içindeki boş hacmi fazla olan teknelerde görülmektedir. Girdap yelkenli ve motor yatlarda yok denecek kadar azdır.

Girdabın çekme şiddeti batan teknenin büyüklüğüne, batma hızına ve içindeki boş hacme göre değişir.

Teknenin içinden yüzeye doğru çıkan yük ve malzemeler

Tekne battıktan bir süre sonra içinde bulunan yüzer malzemeler tekne içinden çıkıp hızla yüzeye doğru hareket ederler, bu cisimler hızlarından dolayı su yüzeyinde bulunan kazazede veya can kurtarma ekipmanlarına zarar verebilirler. Dipten hızla gelen bir cisim yüzeye ulaştığında belli bir seviye sudan dışarıya çıkarak tekrar geri suya düşer. Bu esnada  bölgede bulunmak tehlikeli kazalara yol açabilir. Tekneden hızla uzaklaşmak tehlikeyi ortadan kaldırmanın en etkin yoludur.

Tehlike arz eden diğer unsurlar

•  Teknede bulunan yük veya kimyasal cisimlerin su ile reaksiyonu.

•  Akaryakıt sızıntısı ve infilak hali.

Bakım Ve Tutum

Teknelerimiz de bulunan emniyet ekipmanlarının tümü belirli bir bakım ve tutum disiplini gerektirmektedir.

Can Yelekleri

Katı Tip Can Yeleği

•  Katı tip can yelekleri zamanla yüzdürme özelliklerini kaybedebilirler. Bu özelliğini kaybeden can yelekleri yenileri ile değiştirilmelidir.

•  Kumaşları ve kuşakları eskiyen can yelekleri yenileri ile değiştirilmelidir.

•  Güneşten korunmalıdır ve deniz suyu ile temas etmesinin ardından tatlı su ile yıkanarak depolanmalıdır.

Şişirilebilen Can Yeleği

•  Şişirme tüpleri her yıl yenilenmelidir. Tarihi geçmiş tüpler kullanılmamalıdır.

•  Şişirme tertibatı düzenli şekilde kontrol edilmeli ve tespit edilen aksaklıklar giderilmelidir.

•  Eskiyen delinme riski bulunan yelekler yenileri ile değiştirilmelidir.

•  Güneşten korunmalıdır ve deniz suyu ile temas etmesinin ardından tatlı su ile yıkanarak depolanmalıdır.

Can Salı

•  Bakım tarihleri gözetilerek bakımları yaptırılmalıdır

•  Kolay ulaşılabilir ve denize atılabilir bir pozisyonda tutulmalıdır.

Can Simidi

•  Can simitlerinin yapı olarak zarar görmesi mümkündür. Böyle bir durumda can simidi değiştirilmelidir.

İşaret  Ekipmanları

•  İşaret ekipmanlarının tümü kullanım tarihlerine dikkat edilerek tarihi geçmişleri yenilenmektedir.

•  Tarihi geçmiş olanlar yenileri alınırken yetkili satıcıya teslim edilmelidir.

•  Kuru ve emniyetli bir yerde sabit bir pozisyonda depolanmalıdır.

Ecza Dolabı

•  İlaçların ve diğer tüm sağlık  ekipmanların tarihleri kontrol edilerek yenilenmelidir.

Epirb Cihazı

•  Testlerinin düzenli olarak yapılarak sağlamlığı teyit edilmelidir.

El Feneri

•  Pilleri belirli zamanlarda değiştirilerek yenilenmelidir. Yedek pil bulundurulmalıdır.

Radar Reflektörü

•  Eskimiş ve zarar görmüş reflektörler yenisi ile değiştirilmeli ve yedeği bulundurulmalıdır.

Yangın Battaniyesi

•  Yangın battaniyesinin kullanım ömrü dolduğunda yenisiyle değiştirilmelidir.

Yangınla Mücadele Ekipmanları

•  Yangınla mücadele ekipmanlarının tümü bakım cetveli içinde tutularak doldurulmalı ve mühürlü durumda tutulmalıdır.