DENİZDE BAKIM VE TUTUM, HALATLARIN SEÇİLMESİ VE BAKIMI
DENİZDE BAKIM VE TUTUM, HALATLARIN SEÇİLMESİ VE BAKIMI
Teknelerimiz de kullandığımız veya kullanılmaya hazır şekilde bulundurduğumuz bir çok halat bulunmaktadır. Bu halatlar kullanım yerleri ve çalışma şekillerine göre değişiklik göstermektedir. Bazı halatlar daha az yük altında sabit halde bulunurken bazıları daha fazla ve hareketli yüklere maruz kalmaktadır. Halatlar yük etkeninin dışında hava ve deniz koşullarından da etkilenmektedir.
Halat çeşitleri
Teknede çalışma bölgelerine ve şekillerine göre görev verdiğimiz halatlar çelik ve sentetik halatlar olarak ikiye ayrılmaktadır. Ayrı malzemelerden üretilmiş bu halatların kullanılış amaçları ne olursa olsun belirli bir periyotta bakıma ihtiyaç duymaktadır.
Genel Tedbirler
Çelik Halatlar
Çelik halatlar teknelerimiz de esnemenin en minimum miktarda istendiği yerlerde kullanılmaktadır. Örneğin çarmıh telleri, istralyalar ve mandarlar.
Çelik malzemeden üretilmiş bu halatlar birbirine örülmüş ince tellerden veya çekme yöntemiyle üretilmiş tek bir tel halinde olabilirler. Kullanılma alanları ise teknenin performans düzeyine göre değişiklik gösterir. Çekme çelik halatlar daha hafif olduğu için performans teknelerinde terçih edilirler. Örme çelik halatlar ise daha esnek oldukları için gezi tarzında daha ağır direkli teknelerde tercih edilir. Örme çelik halatlar çekme çelik halatlara göre daha dayanıklıdır.
Bakımları
Uluslararası gerekleri yerine getirecek şekilde üretildiğini, yapı detaylarını, çalışma yükünü ve minimum kopma gerilmesini gösteren bir sertifikaya sahip olmayan hiç bir çelik halat tekneye alınmamalıdır.
Sentetik ( lifli ) Halatlar
Bu tip halatlar teknelerimizin hareketli donanım alanlarında tercih edilmektedir. Esneme kapasitelerine göre görev verdiğimiz sentetik halatlar zorlu koşullarda değişik yük miktarları altında sürekli çalışma kondisyonuna göre üretilmektedir.
Teknelerin halat ile donatılması
Tekneler halat ile donatılırken çalışma alanlarına çok dikkat edilmelidir.
Kullanılacağı alana uygun kalınlıkta ve yeterli kapasiteye sahip bir halat kullanılmalıdır. Eğer taşıma veya esneme kapasitesine uygun halat kullanılmaz ise verim alınmayacaktır.
Uygun halatların kullanılmaması durumunda birlikte çalıştıkları makara, koç boynuzu vb. parçalar hasar görebilir veya halata hasar verebilirler.
Bağlama (palamar) halatları
Bu halatlar en esnek halatlardan seçilerek donatılmalıdır. genelde 3, 4 veya daha fazla kollu esnek halatlar tercih edilmelidir. Esnek olmayan bir halat koç boynuzuna ani yük bindirerek kırılmasına veya kopmasına sebebiyet verebilir.
Yelken donanımı ( mandarlar , iskotalar )
Bu halatlar esnemenin minimum seviyede olduğu halatlardan seçilmelidir. Yelkene ayar yapılan halatların esnemesi yapılan ayarların değişmesine olanak sağlayacaktır. Bu nedenle ayar yapılan halatlar esneme kapasitesi en aza indirilmiş halatlardan tercih edilmelidir. (Balon iskotaları daha esnek halatlardan seçilebilir)
Günümüzde bazı performans teknelerinde çarmıh telleri dahi sentetik halatlar ile donatılmaktadır. Uygun göreve uygun esneklikteki halat en önemli husustur.
Diğer önemli bir husus kalınlıktır. Uygun kalınlıkta seçilmemiş halat gereksiz sürtünmeye sebep olarak makara ile uyumlu çalışmayacak ve aşınmaya sebep olacaktır.
Sentetik ( lifli ) halatların bakımı
Bu tip halatlar sürekli hareket ve değişen yükler altında çalışmaktadır. Hava ve deniz koşulları göz önüne alınarak düzenli aralıklarla kontrol edilip bakımları yapılmalı ve gerekli durumlarda depolanmalıdır.
Çeşitli sebeplerle zarar görmüş halatların tamir olma durumları gözden geçirilmeli ve uygun görülmemesi durumunda değiştirilmelidir.
Sentetik halatlar çok bakım gerektirmeyen halatlardır. kullanılmadıkları zamanlarda temizlenip uygun şekilde roda edilerek kuru şekilde güneşten korunacak şekilde saklanmalıdır. Tuzlu suya temas etmeleri durumunda tatlı su ile yıkanmalıdır. Eğer tekneler uzun süre kullanılmayacak ise halat donanımları sökülerek yıkandıktan sonra kurutularak uygun şekilde depolanmalıdır.
Sentetik halatların bakımı birlikte çalıştıkları donanımlar ile doğrudan ilişkilidir. Makara, kuş gözü, kurt ağzı vb. donanımlar kontrol edilerek uygun kalınlıkta halat seçilmeli ve bu donanımlarda halata zarar verecek aksaklıklar giderilmelidir.
ÖNEMLİ
Uygun seçilmemiş veya kontrol edilmemiş yorgun bir halat taşıma kapasitesinin üstünde yük yüklendiğinde koparak ciddi yaralanmalara sebep olabilir. O yüzden halatlar daima kontrol edilerek gerek görüldüğünde mutlaka uygun halat ile değiştirilmelidir.
Çelik halatların kullanım süreleri dikkatle incelenmelidir.
Teknelerimiz de kullandığımız veya kullanılmaya hazır şekilde bulundurduğumuz bir çok halat bulunmaktadır. Bu halatlar kullanım yerleri ve çalışma şekillerine göre değişiklik göstermektedir. Bazı halatlar daha az yük altında sabit halde bulunurken bazıları daha fazla ve hareketli yüklere maruz kalmaktadır. Halatlar yük etkeninin dışında hava ve deniz koşullarından da etkilenmektedir.
Halat çeşitleri
Teknede çalışma bölgelerine ve şekillerine göre görev verdiğimiz halatlar çelik ve sentetik halatlar olarak ikiye ayrılmaktadır. Ayrı malzemelerden üretilmiş bu halatların kullanılış amaçları ne olursa olsun belirli bir periyotta bakıma ihtiyaç duymaktadır.
Genel Tedbirler
- Halatlar kullanılacağı yere uygun şekilde seçilmelidir. Uygun maddeden üretilmiş uygun kuvvette olmalıdır.
- Teknede kullanılan tüm halatların sertifikası bulunmalıdır.
- Halatların kontrolü düzenli şekilde yapılmalıdır.
- Bir halatın tamir görmesi durumunda yükleme kapasitesinin gerektirdiği koşullarda test edilmeden kullanılmamalıdır.
- Halatlar bakımları yapıldıktan sonra depolanmalıdır.
Halatların depolanması
- Halatlar temiz bir şekilde kuru ve iyi havalandırılan bir yerde depolanmalıdır.
- Halatın depoya kaldırılması esnasında aşağıdakilere dikkat edilmelidir.
- Depolanan halat gergin halde olmamalıdır.
- Keskin maddelere sürtecek halde olmamalıdır.
- Gövdesinden daha dar boşluklardan geçirerek depolanmamalıdır.
- Halatlar roda yapılırken gamları tamamen alınmalıdır.
- Kurutulmuş ve temiz halde depolanmalıdır
- Çelik halatlar yağlanarak depolanmalıdır.
- Depo alanında kimyasal maddeler bulundurulmamalıdır.
- Her hangi bir halat çelik veya sentetik fark etmez aniden yük altına sokulmamalıdır.
Çelik Halatlar
Çelik halatlar teknelerimiz de esnemenin en minimum miktarda istendiği yerlerde kullanılmaktadır. Örneğin çarmıh telleri, istralyalar ve mandarlar.Çelik malzemeden üretilmiş bu halatlar birbirine örülmüş ince tellerden veya çekme yöntemiyle üretilmiş tek bir tel halinde olabilirler. Kullanılma alanları ise teknenin performans düzeyine göre değişiklik gösterir. Çekme çelik halatlar daha hafif olduğu için performans teknelerinde terçih edilirler. Örme çelik halatlar ise daha esnek oldukları için gezi tarzında daha ağır direkli teknelerde tercih edilir. Örme çelik halatlar çekme çelik halatlara göre daha dayanıklıdır.
Bakımları
Uluslararası gerekleri yerine getirecek şekilde üretildiğini, yapı detaylarını, çalışma yükünü ve minimum kopma gerilmesini gösteren bir sertifikaya sahip olmayan hiç bir çelik halat tekneye alınmamalıdır.
- Tüm çelik halatlar uygun aralıklarda dikkatli şekilde kontrol edilmelidir.
- Asit ve alkali içeren kimyasallara temas etmemelidir.
- Halat kalınlığına uygun makara kullanılmalıdır.
- Örme halatlarda tel kopması durumunda halat değiştirilmelidir.
- Sürtünmeden kaçınılmalıdır.
- korozyon durumu sürekli kontrol edilmelidir.
Bir çelik halat aşağıdaki durumlarda kullanılmamalıdır.
- Aşırı eskime belirtisi gösteriyorsa
- Korozyon engellenemez durumda ise
- Kesilen tel sayısı halattaki tel sayısının %5 ' ini aşarsa
- Çapında azalma var ise
- Sertifikada belirtilen ömrü dolmuş ise
- Testte başarısız sonuç alındığında.
Sentetik ( lifli ) Halatlar
Bu tip halatlar teknelerimizin hareketli donanım alanlarında tercih edilmektedir. Esneme kapasitelerine göre görev verdiğimiz sentetik halatlar zorlu koşullarda değişik yük miktarları altında sürekli çalışma kondisyonuna göre üretilmektedir.
Teknelerin halat ile donatılması
Tekneler halat ile donatılırken çalışma alanlarına çok dikkat edilmelidir.
Kullanılacağı alana uygun kalınlıkta ve yeterli kapasiteye sahip bir halat kullanılmalıdır. Eğer taşıma veya esneme kapasitesine uygun halat kullanılmaz ise verim alınmayacaktır.
Uygun halatların kullanılmaması durumunda birlikte çalıştıkları makara, koç boynuzu vb. parçalar hasar görebilir veya halata hasar verebilirler.
Bağlama (palamar) halatları
Bu halatlar en esnek halatlardan seçilerek donatılmalıdır. genelde 3, 4 veya daha fazla kollu esnek halatlar tercih edilmelidir. Esnek olmayan bir halat koç boynuzuna ani yük bindirerek kırılmasına veya kopmasına sebebiyet verebilir.
Yelken donanımı ( mandarlar , iskotalar )
Bu halatlar esnemenin minimum seviyede olduğu halatlardan seçilmelidir. Yelkene ayar yapılan halatların esnemesi yapılan ayarların değişmesine olanak sağlayacaktır. Bu nedenle ayar yapılan halatlar esneme kapasitesi en aza indirilmiş halatlardan tercih edilmelidir. (Balon iskotaları daha esnek halatlardan seçilebilir)
Günümüzde bazı performans teknelerinde çarmıh telleri dahi sentetik halatlar ile donatılmaktadır. Uygun göreve uygun esneklikteki halat en önemli husustur.
Diğer önemli bir husus kalınlıktır. Uygun kalınlıkta seçilmemiş halat gereksiz sürtünmeye sebep olarak makara ile uyumlu çalışmayacak ve aşınmaya sebep olacaktır.
Sentetik ( lifli ) halatların bakımı
Bu tip halatlar sürekli hareket ve değişen yükler altında çalışmaktadır. Hava ve deniz koşulları göz önüne alınarak düzenli aralıklarla kontrol edilip bakımları yapılmalı ve gerekli durumlarda depolanmalıdır.
Çeşitli sebeplerle zarar görmüş halatların tamir olma durumları gözden geçirilmeli ve uygun görülmemesi durumunda değiştirilmelidir.
 |
| Roda edilmiş halat |
Sentetik halatların bakımı birlikte çalıştıkları donanımlar ile doğrudan ilişkilidir. Makara, kuş gözü, kurt ağzı vb. donanımlar kontrol edilerek uygun kalınlıkta halat seçilmeli ve bu donanımlarda halata zarar verecek aksaklıklar giderilmelidir.
ÖNEMLİ
Uygun seçilmemiş veya kontrol edilmemiş yorgun bir halat taşıma kapasitesinin üstünde yük yüklendiğinde koparak ciddi yaralanmalara sebep olabilir. O yüzden halatlar daima kontrol edilerek gerek görüldüğünde mutlaka uygun halat ile değiştirilmelidir.
Çelik halatların kullanım süreleri dikkatle incelenmelidir.
Yorumlar
Yorum Gönder