DENİZCİLİĞİN ZEMİN ETÜDÜ, METEOROLOJİ

     DENİZCİLİĞİN ZEMİN ETÜDÜ, METEOROLOJİ

     Denizciliğin temel unsurlarından bir tanesi de tedbirli olmaktır. Sabit zeminde hareket eden tüm araçların aksine deniz araçları hareketli bir zeminde hareket eder. Bu yüzden zemin hareketlerini etkileyen faktörler hakkında bilgi sahibi olmalı ve gerekli tedbiri önceden almalıyız. Zamanında alınmamış tedbir olay esnasında size en büyük hasarı veren ana etkendir.

     Rüzgar

     Rüzgar atmosferdeki havanın iki bölge arasındaki hareketidir. Bu hareket yüksek basınçlı bir ortamdan daha düşük basınçlı diğer bir ortama doğru gerçekleşir. Bulunduğumuz bölgedeki ani basınç düşüklüğü bir yüksek basınç hava kütlesinin bulunduğumuz bölgeye hareket etmesine işarettir. İki bölge arasındaki  basınç farkı ne kadar büyük olursa rüzgarın hızı o kadar artacaktır. Bu hareketin başlıca sebebi ısınan havanın yükselerek bir alçak basınç bölgesi oluşturmasıdır. Sıcaklık basınç ortamlarının oluşmasında başlıca sebeptir.

 



   Yüksek basınç (antisiklon)
   
     Hava kütlesinin atmosfere doğru olan yüksekliği ne kadar fazla olursa ağırlığı artacak ve yer yüzüne uyguladığı basınç daha fazla olacaktır. Yüksek basınç tanımı her hangi bir seviye olarak değil çevresindeki başka bir hava cephesi ile karşılaştırılarak belirlenir.

   






    Barometre

    Teknelerimiz de bulundurduğumuz barometreler bize hava basıncını gösterir. Barometreyi kontrol ederken 1013 milibar dikkate alınabilir. Barometrede 1013 milibarın altında bir değeri gösteriyorsa size bir alçak basınç cephesi içinde olduğunuzu belirtir.
 


 






     Alçak basınç (siklon)

     Isınan hava atmosferin üst tabakasına doğru yükselişe geçerek bir alçak basınç bölgesi oluşturur. Bulunduğumuz bölgede basıncın düşük olması etraftaki bir yüksek basınç hava kütlesinin bulunduğumuz bölgeye hareket etmesine sebep olacaktır.

 


 Fırtına

     Rüzgar hızıyla birlikte kuvvetini de arttırarak hareket ettiği bölgede daha fazla etkili olur. Rüzgarın hızını arttırarak fırtına şiddetine ulaşması alçak basınç bölgesinin derinliğine bağlıdır. Bulunduğumuz bölgede basıncın çok fazla ve aniden düşmesi etraftaki bir yüksek basınç bölgesini bulunduğumuz bölgeye çekecektir. İki bölge arasındaki yükseklik farkı ne kadar fazla olursa rüzgarın hızı o kadar  fazla olacaktır. Yüksek basınç kütlesi atmosfere doğru ne kadar yükseliyor ve bunun karşılığında alçak basınç hava kütlesi yüzeye yakın bölgede gelişiyorsa rüzgarın yukarıdan aşağıya hareket ederek hızlanmasını sağlayacaktır.

   

     Rüzgar hızı

     Kütle halinde hareket eden rüzgar basınç farklılıkları arasında yer değiştirir. Bu yer değişimi esnasında rüzgarın hızı da değişiklik göstermektedir. Rüzgarın hızını ölçmek için teknelerimiz de bulunan Anemometre kullanılır. Yelkenli teknelerde direk tepesinde bulunan Anemometre motor botlarda rüzgarı en temiz şekilde alacak yüksek bir bölgeye yerleştirilir.

     Rüzgarın şiddetini Bofor ve Knot birimlerini kullanarak okuyabilir veya bildirebiliriz. Aşağıdaki tabloda rüzgarın hızını ve etkilerini görebilirsiniz.

    Bulutlar

    Atmosferdeki serbest hava kütlesinin yoğunlaşmasıyla oluşan su damlacıkları üst katmanlardaki daha soğuk hava ile temas ederek  buz kristalleri haline gelir. Oluşan su buharı ve buz kristalleri bulutları meydana getirir. Beyaz, gri veya koyu gri renkte görülürler koyu renkte görünmelerinin sebebi tabakalarının kalın olmasından dolayı taban kısımlarına güneş ışınlarının ulaşamamasıdır.

    Normal şartlar altında atmosferde yükseldikçe her 300 metrede bir hava sıcaklığı 2.5 derece, kilometre başına ise 8 ile 10 derece arasında azalır.


   Yükseklik bölgesine göre bulutlar

•    Alçak bulutlar bölgesi : Bu bölge yer yüzü ile 2 km seviyesi arasında gelişen bulutlardan oluşmaktadır. 

             Ortalama yükseklik 2 km

•    Orta bulutlar bölgesi : Bu bölge 2 km seviyesi ile 7.5 km seviyesi arasında gelişen bulutlardan oluşmaktadır.

             Ortalama yükseklik 2 ile 8 km arası

•    Yüksek bulutlar bölgesi : Bu bölge 5 km seviyesi ile 14 km seviyesi arasında gelişen bulutlardan oluşmaktadır.

             Ortalama yüksekliği 5 ile 14 km arası

      Orta ve yüksek seviye bulutlar kış mevsimi şartlarında ve enlemler genişledikçe daha alt seviyelere inebilirler. Tropikal iklimlerde ise her seviye bulut tipleri yükseliş gösterebilmektedir.

      Şekillerine göre bulutlar

•   Cumuliform ( Küme bulutlar )
•   Stratiform ( Tabaka bulutlar )
•   Cirriform  ( Tüyümsü bulutlar )   

   

      Havanın bozacağını işaret eden gökyüzü

•   Jet akımları Cirrus

            Kısaltma : Ci

            Rüzgar : Güneye doğru geri dönerek artar

            Yağış : Yağış bırakmaz

            Bulutlanma : Batı yönünden artarak

            Sıcaklık : Azalır
    
            Basınç : Azalır

            Görüş : Netleşir ve ardından azalır

            

         

  

• Cirrostratus

          Kısaltma : Cs

      

          Rüzgar : Ters dönerek artar

          Yağış : Yağış bırakmaz

          Bulutlanma : Tam bulutlanma ile sonlanır

          Sıcaklık : Azalır
   
          Basınç : Azalır

          Görüş : Netleşir ve ardından azalır
  
          

• Altostratus

          Kısaltma :As

          Rüzgar : Ters dönerek orta derecede artar
    
          Yağış : Yağmur veya kar

          Bulutlanma : Artar

          Sıcaklık : Azalır

          Basınç : azalır

          Görüş : Azalır

          

          Kötü hava belirten gökyüzü

• Nimbostratus

          Kısaltma : Ns

  

          Rüzgar : Artar 1 ila 2 bofor şiddetinde

          Yağış : Yakın zamanda 

          Bulutlanma : Gri renkte gökyüzünü tamamen kaplar 

          Sıcaklık : Hızlı şekilde düşer

          Basınç : Sürekli düşüş gözlenir

          Görüş : Azalır

•  Stratocumulus

           Kısaltma : Sc

           Rüzgar : Saat yönünde döner sağanak halinde artarak

           Yağış : Orta şiddetli başlar ve hemen kesilir.

           Bulutlanma : Seviye değiştirir

           Sıcaklık : Cepheye göre değişir sıcaksa sıcak soğuksa soğuk

           Basınç : Önce düşer ardından sakin şekilde yükselir

           Görüş : Azalır

   

          Ani değişim habercisi gökyüzü

   

• Cumulus

          Kısaltma : Cu

          Rüzgar : Sağanaklar halinde 2 ila 3 kuvvetinde

          Yağış : Yağmur şeklinde bazen doluya dönebilir

          Bulutlanma : Kısmen açık gökyüzü kalın tabaka bulutlanma

          Sıcaklık : Serinler

          Basınç : Sabit değerde yavaşça yükselir

          Görüş : Açık ve net

• Stratus

          Kısaltma : St

          Rüzgar : Denizden karaya eser hafif şiddetli

          Yağış : Hafif şekilde görülebilir

          Bulutlanma : Tamamen kapatır ve alçalır

          Sıcaklık : Serin ve nemli

          Basınç : Değişme olmaz

          Görüş : Kötü ve değişken

• Kumulonimbus

          Kısaltma : Cb 
         
          Rüzgar : 3 ila 5 kuvvetinde kaçak durumunda 7 ila 8 kuvvetinde fırtına olasılığı var

          Yağış :Gök gürültülü yağış görülebilir.

          Bulutlanma : Kısmen açık kalın tabaka bulutlanma

          Sıcaklık : Mevsime göre daha serin

          Basınç : Büyük değişim gözlenmez

          Görüş : Giderek kötüleşir




          Havanın değişeceğini işaret eden gökyüzü

• Altokümülüs

          Kısaltma : Ac

          Rüzgar : Yavaşça artarak Şiddetlenir

          Yağış : Kesik kesik devam eder

          Bulutlanma : Yavaşça gök yüzünü kapsar

          Sıcaklık : Değişim görülmez

          Basınç : Hafif değişim görülür

          Görüş : Orta derece

         ÖNEMLİ

         Sevgili deniz sever dostlarım. Marinada, Limanda, koyda veya denizde seyir halinde fark etmeksizin düzenli bir hava durumu raporu temin ederek bu rapora göre hareket ediniz. Teknenizi liman veya marinalar dışında bir yerde demirde veya karada çekek sahasında bulundurmanız durumunda da hava durumu raporunu takip ediniz.