ASIRLAR ÖNCESİNDEN GÜNÜMÜZE DENİZ FENERLERİ
ASIRLAR ÖNCESİNDEN GÜNÜMÜZE DENİZ FENERLERİ
Deniz fenerlerinin tarihçesi
Knidos'lu Sostrates tarafından M.Ö. 280 yılında phores adasında inşa edilen İskenderiye deniz feneri 135 metre uzunluğuyla bu güne kadar inşa edilen deniz fenerlerinin en yükseği ünvanını taşımaktadır. Bu deniz feneri, 14 yüzyılda meydana gelen bir depremle yıkılmıştır.
Deniz fenerlerinde Roma dönemi
Roma dönemine ait en eski deniz feneri Messina da ( İtalya ) bulunmaktadır. Buna ek olarak Birindisi, Puzzuoli, Raverna ve Capri fenerleri Roma dönemine ait diğer deniz fenerlerinin başında gelmektedir. M.S. 40 yılında inşa edilen Boulogne deniz feneri 17 yüzyıla kadar hizmet vermiştir. Boulogne deniz feneri İmparator Caligula tarafından inşa ettirilmiştir. Bu döneme ait olan diğer iki deniz feneri La coruna'da ( İspanya ) ve Dover'de ( İspanya ) bulunmaktadır.
Özgürlük anıtı'nın ilham kaynağı
Güneş Tanrısı Helios adına Rodos limanı girişinde inşa edilen bronz heykel, limana giren teknelere elinde tuttuğu ateşle yol göstermekteydi. Bu heykelden ilham alan heykeltraş Auguste barthordi, Newyork'ta bulunan özgürlük anıtını inşa etmiştir. İnşa'sı 12 yıl süren Rodos heykeli M.Ö.282 yılında Chares of Lindos tarafından yapılmıştır. Bu heykel inşasından 56 yıl sonra meydana gelen şiddetli bir depremde yıkılmıştır. Tabanı beyaz mermerden yapılmış olan bu heykel'in kalıntıları 654 yılında adayı işgal eden Araplar tarafından Suriyeli Yahudilere satılmıştır.
Antik Çağda inşa edilen bir çok deniz feneri, Orta Çağda deniz ticaretinin durması sebebiyle ilgisizlikten harap olmuştur.
17 ve 18 yüzyılda üzerinde odun veya kömür ateşi yakılan bir çok deniz feneri İngilterenin çeşitli yerlerinde inşa edilmiştir. 1611 yılında gironde'de ( Fransa ) inşa edilen Cordouan deniz feneri, kayalıklar üzerine inşa edilen ilk deniz feneri olma özelliğini taşımaktadır.
19' yüzyıl. Deniz fenerlerinin yeniden doğuşu
19' yüzyılda artan deniz ticareti sayesinde bir çok deniz feneri inşa edilmiştir. Bell Rock Forfarshire, 1811 , Skerryvore Argyllshire, 1884, Fransa'daki Ar-Men, sein adası 1881 ve Almanya'daki Roter sand, Weser ağzı 1885 başlıca deniz fenerleridir.
Amerika kıtasının ilk deniz feneri
Boston limanı girişinde bulunan little browster adası üzerine 1716 yılında inşa edilen deniz feneri Amerika kıtasının ilk deniz feneri olma özelliğini taşımaktadır.
Ülkemizde deniz fenerleri tarihi
Osmanlı döneminde deniz fenerlerine özen gösterilmiştir. Kızıldeniz'den Romanya kıyılarına kadar yaklaşık 200 civarında deniz feneri inşa edilmiştir. Bu fenerlerden ilki 1562 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından inşa ettirilen Fenerbahçe deniz feneridir. Ahırkapı deniz feneri 1755 yılında III Osman tarafından inşa ettirilmiştir.
Kırım harbi 1853-1856 döneminde İstanbul boğazından geçip karadenize giren Fransız ve İngiliz gemileri için bir çok fener inşa edilmiştir.
Türkiye'de yerden ve denizden ölçümlerine göre en yüksek deniz fenerleri.
-- RUMELİ DENİZ FENERİ-- 30 METRE (yerden)
-- AHIRKAPI DENİZ FENERİ--29 METRE (yerden)
-- MEHMETCİK DENİZ FENERİ-- 25 METRE (yerden)
-- ALANYA DENİZ FENERİ-- 209 METRE (denizden)
-- AKINCI BURNU FENERİ-- 109 METRE (denizden)
-- SİNOP BOZTEPE DENİZ FENERİ-- 108 METRE (denizden)
Deniz fenerleri bulundukları bölgeye göre sınıflandırılırlar.
-- KARA FENERLERİ
-- ANAKARA DENİZ FENERLERİ
-- ADA FENERLERİ
-- MENDİREK FENERLERİ
-- SIĞLIK VE TEHLİKE ŞAMANDIRALARI
-- DERİN DENİZ FENERLERİ
Deniz fenerlerinde kullanılan optik sistemler
Normalde fenerde yanan ışığın % 93 ü, eğer arkasında bir yansıtıcı mevcutsa % 83 ü kaybolmaktadır. Kullanılan mercekler sayesinde bu oran %17 ye kadar düşürülmüştür. 1788 yılında Fransız mühendis Augustine Jean Fresnel tarafından yapılan bu köklü değişiklik ilk olarak 1823 yılında Cordouan deniz fenerinde kullanılmıştır.
Karaoptik sistem
Bu aygıt tipinde ışınlar bir yansıtıcı yüzeyden sadece yansıtılır. Işık kaynağı yansıtıcının odak merkezine konur
Katadioptrik sistem
Bu yöntemde ışık ışınlarının cam prizmadaki kırılma ve yansıma özelliklerinin ikisi birden kullanılır. Işınlar ortamı terk ederken bir kere daha kırılır. Bu sistemde ışınlar kırılarak cam ortama girdikten sonra, ortamı terk etmeden toplam içsel yansımaya uğrar.
Fenerlerin ışık kaynakları
1823 yılına kadar Odun ve Kömür kullanılan deniz fenerleri, 1823 yılından itibaren Yağ ile ışık saçmaya başladı. 1837 yılından itibaren kullanılmaya başlanan Hava gazı, 1870 li yıllarda yerini Petrol gazına bıraktı. 1896 yılından itibaren Asetilen ve Elektrik kullanımına başlandı.
Yorumlar
Yorum Gönder